Trường THPT Bắc Yên Thành (Tiền thân là Phân hiệu II của trường THPT Yên Thành I, trường THPT Cấp 2-3 Bắc Yên Thành) khai giảng năm học đầu tiên vào ngày 12/09/1983 tại Xã Lăng Thành, Yên Thành, Nghệ An là một xã miền núi phía Bắc huyện Yên Thành nhưng đồng thời cũng là một vùng đất hiếu học, giàu truyền thống cách mạng. Trãi qua hơn 25 năm xây dựng và phát triển, trường đã đào tạo hơn 10.000 học sinh tốt nghiệp THPT phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhiều cán bộ, giáo viên của nhà trường đã phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành. Học sinh của trường đã có nhiều người đỗ đạt, là Thạc sỹ, kỹ sư là những nhà khoa học, là sỹ quan quân đội, công an. Nhiều người là lãnh đạo các cấp chính quyền.
Từ khi ra đời đến nay, do xu thế phát triển chung của xã hội, trường đã trãi qua 2 lần tách, nhập rồi lại tách. Nhưng trong điều kiện hoàn cảnh nào, trường cũng đã hoàn thành tốt công tác dạy và học.
Mặc dù đời sống cán bộ giáo viên còn nhiều khó khăn, địa bàn dân cư nơi trường đứng chân và tuyển sinh là vùng miền núi còn nhiều vất vả, nhưng với sự đoàn kết nhất trí cao trong tập thể, nhà trường đã từng bước được xây dựng khang trang, sạch đẹp, toàn bộ trường nằm trên khu đất có tổng diện tích khoảng 54000m2, xung quanh được xây hệ thống tường rào kiên cố. Có cổng trường, biển trường, hệ thống kí túc xá, tất cả các khu vực trong trường về cơ bản được bố trí, hợp lí, luôn sạch đẹp. Hiện tại trường có 36 phòng học cao tầng, 8 phòng học cấp 4, đủ để bố trí học tập cho 42 lớp, khu vực nhà học bộ môn, phòng nghe nhìn, phòng thí nghiệm thực hành, phòng máy vi tính đang từng bước hoàn thiện và sẽ đưa vào sử dụng vào cuối năm 2010 này. Các lớp đều được trang bị hệ thống chiếu sáng, quạt điện. Bàn ghế, bảng viết đạt chuẩn. Khu vực sân chơi cho học sinh đã được bê tông hoá trên 3000m2, có cây bóng mát, sạch đẹp, được bố trí các hàng ghế đá, có các bồn hoa, cây cảnh được chăm sóc thường xuyên, đảm bảo cảnh quan nhà trường Xanh – Sạch - Đẹp. Với vị trí đóng trên đỉnh đồi, việc cung cấp nước trở thành vấn đề sống còn của đơn vị, hiện nay trường đã trang bị hệ thống cung cấp nước sạch dùng cho sinh hoạt, vệ sinh hiện đại, thuận lợi cho CBGV và học sinh sử dụng. Học sinh được cung cấp nước uống qua hệ thống lọc nước đảm bảo an toàn vệ sinh.
Bên cạnh sự phát triển về cơ sở vật chất phục vụ dạy học, xác định được rằng công tác xây dựng đội ngũ là biện pháp có tính quyết định trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy. Trường đã tổ chức các hội nghị, hội thảo khoa học, tổ chức thao giảng cho các loại đối tượng giáo viên về các vấn đề liên quan tới đổi mới phương pháp dạy học, tổ chức thực tập liên hoàn trong các tổ chuyên môn. Ban giám hiệu nhà trường đã xây dựng nhiều giải pháp nhằm không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ như bồi dưỡng thường xuyên, cử giáo viên có năng lực đi học cao học thạc sĩ, bồi dưỡng giáo viên dự thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Tính đến nay trường đã có 12 giáo viên bảo vệ thành công luận án thạc sĩ (Hiện nay trường có 11 giáo viên đạt trình độ thạc sỹ và 3 giáo viên đang theo học cao học. Hàng năm cử 2-5 giáo viên dự thi cao học có quy hoạch đào tạo để đến 2015 đội ngũ CBGV có khoảng 30% có trình độ thạc sĩ trở lên. Phong trào thao giảng, cải tiến phương pháp dạy học được chú ý thường xuyên từ đó phát hiện bồi dưỡng giáo viên dự thi giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Trong 5 năm qua trường đã có 20 chiến sĩ thi đua cấp tỉnh và cấp cơ sở, 13 đ/c được công nhận giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh. Các đồng chí trong ban giám hiệu đều có trình độ cao học thạc sĩ và là giáo viên dạy giỏi, chiến sĩ thi đua cấp tỉnh. Công tác nghiên cứu khoa học đúc rút SKKN được xem là chỉ tiêu phấn đấu của từng tổ CM, của từng giáo viên và được đưa vào kế hoạch của từng năm học. Nhờ thế trong nhiều năm qua việc tổ chức các hội thảo khoa học chuyên đề được các tổ thực hiện thường xuyên, việc nghiên cứu khoa học, viết sáng kiến kinh nghiệm, làm đồ dùng dạy học đã được thực hiện tốt. Hàng năm có khoảng 20 đề tài được phổ biến trong các tổ nhóm chuyên môn và đến nay đã có 2 đề tài được công nhân bậc 4, bậc 4 KK (Riêng năm học 2010-2011 có 2 đề tài được công nhận SKKN bậc 4KK). Có 3 bộ đồ dùng dạy học được tham gia dự thi cấp tỉnh trong đó có 1 bộ được giải nhì trong năm học 2005 – 2006. Nhiều giáo viên của trường đã có bài đăng trên các báo, các tạp chí chuyên ngành cấp trung ương.
Cùng với sự lớn mạnh vượt bậc về cơ sở vật chất và chất lượng đội ngũ, chất lượng giáo dục của nhà trường cũng đã đạt được nhiều thành tích đáng khích lệ. Hàng năm có khoảng 75% học sinh được xếp loại Hạnh kiểm tốt, số học sinh xếp loại Hạnh kiểm yếu có tỉ lệ rất thấp. Nhiều năm nay trường không có học sinh nghiện hút, tiêm chích Ma tuý. Về Văn hoá, chất lượng giáo dục có bước phát triển mạnh mẽ số lượng học sinh được xếp loại học lực giỏi tăng lên hàng năm một cách tự nhiên. Năm học 2009-2010 số học sinh xếp loại học lực giỏi đã đủ chuẩn quốc gia (4,3%). Số học sinh giỏi tỉnh cũng đã tăng lên đáng kể, năm học 2009-2010 trường có 17 học sinh giỏi tỉnh khối 12 được xếp thứ 20 trong toàn tỉnh (kể cả các trường chuyên), con số này chưa tính tới 2 học sinh giỏi môn GDTC. Tỷ lệ học sinh đậu TN THPT những năm qua đều đạt vị trí cao trong toàn tỉnh (năm học 2009-2010 trường chúng ta đứng vị thứ 20 cả tỉnh và cao nhất huyện Yên Thành). Số học sinh đậu ĐH-CĐ ngày càng nhiều và đã đạt tới con số trên 50% số hs đậu TN THPT ở năm học 2008-2009, năm học 2009-2010 là trên 76,5%, được xếp thứ 21 toàn tỉnh. Năm học 2011-2012 trường có 19 hs đạt danh hiệu học sinh giỏi tỉnh (xếp thứ 20 toàn tỉnh). Số học sinh đậu ĐH-CĐ là trên 500 em, đặc biệt có 7hs đạt điểm thi ĐH từ 28.0đ trở lên và 01 hs thuộc diện hộ nghèo có điểm thi ĐH là 26.5đ được UBND tỉnh Nghệ An tặng Bằng khen. Cũng năm học 2010-2011 trường được công nhận là Tập thể TTXS cấp tỉnh, có 11 thầy cô giáo được công nhận là CSTĐ cấp cơ sở. Trường được UBND tỉnh Nghệ An tặng Bằng khen.
Ngoài công tác dạy và học, trường còn tham gia tốt các phong trào của địa phương như tuyên truyền phòng chống các tệ nạn xã hội, tham gia các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao trên địa bàn huyện. Đã huy động hàng ngàn học sinh, giáo viên ra quân làm thủy lợi, làm giáo thông nông thôn và luôn được đánh giá là đơn vị xuất sắc trong các hoạt động này. Hoạt động tình nghĩa, đền ơn đáp nghĩa cũng luôn được đơn vị coi trọng và có nhiều hoạt động đáng quý như thăm và tặng quà các gia đình chính sách, tặng sách, học bổng cho học sinh nghèo hiếu học, làm nhà tình nghĩa cho Bà mẹ Việt Nam anh hùng, chăm sóc các công trình di tích cách mạng. Đặc biệt trong những năm gần đây, trường THPT Bắc Yên Thành đã thực sự là trung tâm văn hoá vùng Phía bắc huyện Yên Thành.
Năm học 2011-2012 thầy và trò trường THPT Bắc Yên Thành đang nổ lực hết sức mình để vươn tới những tầm cao mới, gặt hái những thành quả mới.
Ths. Nguyễn Bá Thủy
